"დაცვის სამსახურის მიზანმიმართული დასუსტების გამო სააკაშვილს საფრთხე ემუქრება!"

ამერიკის ფედერალური საგამოძიებო ბიუროს ხელმძღვანელის, რობერტ მიულერის ჩამოსვლამ საქართველოში დიდი ინტერესი გამოიწვია. მისმა კონფიდენციალურმა შეხვედრებმა ქართველ მაღალჩინოსნებთან დახურულ ვითარებაში ჩაიარა, მაგრამ "საიდუმლო" ინფორმაციამ კულუარებიდან მაინც გამოჟონა. "კვირის პალიტრას" მიხეილ სააკაშვილის დაცვის უფროსის ყოფილმა მოადგილემ, ვასილ გიგოლაშვილმა სკანდალური ინფორმაცია მიაწოდა.
ჩვენს რესპონდენტს სადაზვერვო განათლება აშშ-ში აქვს მიღებული, ის აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის სკოლის კურსდამთავრებულია:

- ეჭვი არ მეპარება, რომ მიულერს ყველაზე საინტერესო შეხვედრა სწორედ ვანო მერაბიშვილთან ჰქონდა, სადაც მეტად მნიშვნელოვან პრობლემატურ საკითხებზე ისაუბრებდნენ. სავსებით შესაძლებელია, საქართველოში მისი ვიზიტი აშშ-ში იარაღის უკანონო შესყიდვებთან მიმდინარე გამოძიებას უკავშირდებოდა. ჯერ კიდევ 2005 წელს, როცა მე სახელმწიფო დაცვის სამსახურში მნიშვნელოვანი პოსტი მებარა, ჩემი ამერიკელი მეგობრებისგან ასეთი ინფორმაცია მივიღე:

"იარაღით ვაჭრობასთან დაკავშირებული სკანდალი მწიფდება და მასში საქართველოს მაღალჩინოსნები არიან გარეული". მაშინ ერთ-ერთმა ქართველმა ჟურნალისტმაც გაიგო ეს ამბავი და მშვენივრადაც გააანალიზა ყველაფერი. სასწრაფოდ ვთხოვე, თემა დაეკონსერვებინა და მან პირობა შეასრულა. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ აშშ-ში ეს ინფორმაცია არ გახმაურებულა,…ეგ იყო, იმხანად საქართველოში ამ თემაზე საჯაროდ არავინ ლაპარაკობდა. დაინტერესებულ პირს ამერიკულ საიტებზე ახლაც შეუძლია იპოვოს სკანდალური მასალა, რომელიც ჩვენთვის სასიამოვნო ნამდვილად არ არის.

გავითვალისწინოთ ისიც, რომ იმ პერიოდში საქართველო აშშ-ის ადმინისტრაციის ძლიერი მხარდაჭერით სარგებლობდა და ქართული მხარის დიდი ძალისხმევით "უხერხული ვითარება" როგორღაც დარეგულირდა. მოგვიანებით იყო იარაღით სავსე გემის აღმოჩენის გამო ატეხილი სკანდალიც, სადაც ასევე ქართველები იყვნენ გარეული. შესაძლოა, მას შემდეგ ამ ყველაფერს ახალი ფაქტებიც დაემატა, მაგრამ ჩემთვის ეს უცნობია და ვერ ვისაუბრებ.

მსოფლიოში გეოპოლიტიკური ვითარება შეიცვალა, აშშ-ს ჰყავს ბუშისაგან განსხვავებული პრეზიდენტი, რომელმაც რუსეთთან გადატვირთვის პოლიტიკა დაიწყო. ფაქტია ისიც, რომ გავლენის სფეროების ხელახალ გადანაწილებაში ევროპაც და აშშ-ც რუსეთს ანგარიშს უწევენ. ასე რომ, შესაძლებელია, იარაღთან დაკავშირებული სკანდალი, რაც ადრე ოფიციალურმა თბილისმა საგულდაგულოდ მიჩქმალა, ძიების დროს ისევ წამოტივტივდეს.

- თქვენ სააკაშვილის დაცვის უფროსის მოადგილე იყავით. რომელიმე შემთხვევას ხომ ვერ გაიხსენებთ, როცა მის უსაფრთხოებას საფრთხე შეექმნა?
- დიახ, მე ვხელმძღვანელობდი სააკაშვილის დაცვით ღონისძიებებს. ბუშის საქართველოში ჩამოსვლის წინ ამერიკელებმა მოითხოვეს, აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის თანამშრომლებთან ერთად მომემზადებინა პერიმეტრი, სადაც უნდა ჩატარებულიყო ღონისძიება. მას შემდეგ დაიწყო ჩემი კონფლიქტი ხელისუფლების ზოგიერთ წარმომადგენელთან, რომლებიც დავალების შესრულებისას, ნებით თუ უნებლიეთ, ხელს მიშლიდნენ. მაგალითად, როცა მერიის ძველი შენობა გავაკონტროლეთ და დასალუქად მოვამზადეთ, გიორგი არველაძემ, რომელიც მაშინ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის სამსახურის უფროსი და პარლამენტარიც იყო, შენობაში სტუდენტები შემოიყვანა.

ამის გამო წავკამათდით კიდეც. შემდეგ აბსოლუტურად იზოლირებული მქონდა მერიის მიმდებარე ტერიტორია და სამი დღე-ღამის განმავლობაში არ დამიტოვებია. სწორედ იმ ადგილიდან, სადაც ადრე შადრევანი იყო და ახლა წმინდა გიორგის სკულპტურა დგას, ვხელმძღვანელობდი ყველაფერს. იმ დღეებშივე მომივიდა შეხლა-შემოხლა შინაგან საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლებსა და დაცვის სამსახურის უფროსთანაც, რომელიც თანახმა იყო, პოლიცია შემოსულიყო უსაფრთხოების პირველ და მეორე წრეებში და დაცვის სამსახურთან ერთად გაეკონტროლებინა პერიმეტრი.

მე წინააღმდეგი ვიყავი, რადგან როდესაც ორ სხვადასხვა სტრუქტურას ევალება უსაფრთხოების გაკონტროლება, გაუგებრობები გარდაუვალია. განსაკუთრებით კუდ-ისა და სოდ-ის წარმომადგენლები აქტიურობდნენ პერიმეტრზე შემოსასვლელად. ბოლოს სპეციალური დაცვის სამსახურის უფროსმა მითხრა, რომ პოლიციამ ჩემი გათავისუფლება მოითხოვა და მე აღარ მევალებოდა პრეზიდენტების უსაფრთხოების გაკონტროლება. მაშინვე ვთქვი, თუ რამე მოხდება, პასუხს მე არ ვაგებ-მეთქი. როცა საქართველოს პრეზიდენტის გამოსვლა იწყებოდა თავისუფლების მოედანზე, სწორედ მაშინ გამათავისუფლეს მოვალეობისგან.

მერე იპოვეს რუსული ტიპის ხელყუმბარა, რომელიც თითქოს ისროლეს და არ აფეთქდა და ა.შ. თუმცა მანამდე უსაფრთხოების ისეთი ღონისძიებები იყო გატარებული, არ შეიძლებოდა, ეს მომხდარიყო...

- მაშ რა მოხდა სინამდვილეში?
- გეტყვით იმას, რაშიც აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ. საიდანაც პოლონელმა ჟურნალისტმა გადაუღო არუთინიანს ფოტო, სწორედ იმ ადგილას ვიჯექი. ჩემ გვერდით ისხდნენ აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელი და სხვა ამერიკელი მაღალჩინოსნები, ე. ი. მთელი "ამერიკული მანქანა" და გამორიცხული იყო, ჩვენ ცხვირწინ რამე მომხდარიყო. მეტიც, ამერიკული ფარული კამერები იღებდა ყველაფერს და ყველაფერზე ამომწურავი, დეტალური ინფორმაცია იყო.
მერწმუნეთ, რასაც ახლა ვამბობ, სკანდალურიც კი არის. ამერიკელებმა მთხოვეს, საიდუმლოდ დარჩენილიყო და ამიტომაც ვიდეომასალის შინაარსს ვერ გავახმაურებ. შესაძლოა, დადგეს დრო, როცა თავად გაამჟღავნებენ ყველაფერს.

- პოლონელმა ჟურნალისტმა ხომ გადასცა თავისი გადაღებული მასალა ხელისუფლებას, იქ არ იყო ხელყუმბარის სროლის ფაქტი?
- პოლონელმა ჟურნალისტმა მხოლოდ არუთინიანის ფოტო გადასცა. ეს იყო და ეს. თქვენ სწორად მიხვდით, ფაქტია, რომ ხელყუმბარის სროლის ამსახველი მასალა არავის გამოუქვეყნებია(!).

სხვათა შორის, იმის გამო, რაც მოხდა, ჩემთვის არავის უსაყვედურია. შესაძლოა, მათ, ვისაც ღონისძიების ჩატარებისას დავუპირისპირდი, მაშინვე უნდოდათ ჩემი გათავისუფლება, მაგრამ ბოლო მომენტამდე ვერ მოახერხეს. ალბათ, იმიტომ, რომ ღონისძიების მერე აშშ-ის საელჩოს წარმომადგენლებმა საიდუმლო სამსახურის საპატიო თანამშრომლის წოდება გადმომცეს.

თანამდებობიდან ოფიციალურად მოგვიანებით, 2006 წელს გამათავისუფლეს, უმიზეზოდ. მხოლოდ მითხრეს, შენს თანამდებობაზე სხვა დაინიშნაო.

- დღეს რამდენად არის პრეზიდენტ სააკაშვილის უსაფრთხოება დაცული?
- პრეზიდენტი საკმაოდ ხშირად ცვლის დაცვის წევრებს. ბოლო ორ თვეში პრეზიდენტმა 5 თუ 6 დაცვის უფროსი ერთიმეორის მიყოლებით გამოცვალა. დაცვის წევრების ხშირი ცვლა პრეზიდენტის უსაფრთხოებისთვის კარგი არ არის. 2000 წლამდე პრეზიდენტს დაცვის ძლიერი სამსახური ჰყავდა, ამერიკული პრინციპით, ნაძვის ხესავით იყო აწყობილი. შემდეგ ეს სისტემა თანდათან დაიშალა, ღერძი გამოეცალა...

დაცვის სამსახურში პრობლემა პირველად მაშინ გაჩნდა, როდესაც ჟვანია გარდაიცვალა. ამან მიგვანიშნა, რომ შიგნით უკვე ცუდად იყო საქმე.

როგორც წესი, დაცვა პოლიტიკური ნიშნით ან შეხედულებისამებრ არ უნდა შეირჩეს. ალბათ, გახსოვთ, შევარდნაძეს თავის დაცვაზე ზემოქმედება არ შეეძლო, ახლა კი დაცვის მუშაობაში ყველა ერევა, იქნება პრეზიდენტის ადმინისტრაცია თუ პოლიცია.

დასასრულ, დაცვის სამსახურის მიზანმიმართულად დასუსტების გამო საქართველოს პრეზიდენტის უსაფრთხოებასაც ბევრი რისკის შემცველი ფაქტორი ემუქრება. მათ შორის ერთ-ერთი, შესაAძლოა, არჩევნების შემდეგ შექმნილი ვითარება გახდეს. როგორც ვიცი, აშშ-ის ფედერალური გამოძიების ბიუროს განსჯის საგანი ესეც იყო.

ვანო მერაბიშვილისა და რობერტ მიულერის შეხვედრაზე "კვირის პალიტრას" ექსპერტი კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძეც ესაუბრა:

- ის, რომ სამხრეთ კავკასიაში ყველაფერი რიგზე არ არის და ესკალაცია ყოველწლიურად ხდება, ძველი ამბავია, მაგრამ ახლა ვფიქრობ, რომ აშშ-ის ფედერალური საგამოძიებო ბიუროს წარმომადგენლისა და შს მინისტრის საუბრის თემა ესეც უნდა ყოფილიყო.

სხვათა შორის, ძალიან მენიშნა იულია ლატინინას სიტყვები, რომ თქვა, შარშან ობამამ ომს გადაარჩინა საქართველოო. მე არ ვიცი, რას გულისხმობდა ლატინინა, მაგრამ რუსეთი რომ ყოველი გაზაფხულის მოახლოებისთანავე კონფლიქტის ესკალაციას ცდილობს, ფაქტია. შარშან, როგორც ჩანს, მან მიზეზი ვერ იპოვა - წელს კი კარგი მიზეზი აქვს, - გამოიყენოს ის პოლიტიკური დაპირისპირება, რომელიც ჩვენს ქვეყანაში არჩევნების შემდეგ იქნება.

რუსეთის მიზანი საქართველოზე საბოლოოდ გავლენის დამყარებით აზერბაიჯანის ენერგომატარებლებზე კონტროლის მოპოვებაა. მას უნდა ევროპის მთავარი მომმარაგებელი იყოს, აშშ-ს კი უნდა, ამას ხელი შეუშალოს. სწორედ ეს იქნებოდა ერთ-ერთი სალაპარაკო თემა. ამასთან, საუბარი უნდა ყოფილიყო იარაღის კონტრაბანდაზეც, რის გამოც 20 კაცზე მეტია დაკავებული აშშ-ში. მათ შორის არის რამდენიმე ძალიან მაღალი რანგის ჩინოვნიკი და სავსებით შესაძლებელია, კვალი საქართველოსკენაც მოდიოდეს. რამდენადაც ვიცი, ქართველებიც არიან ჩართული იარაღის კონტრაბანდაში.

შეხვედრისას აუცილებლად იქნებოდა ლაპარაკი იმაზეც, რომ ომის შემდეგ დიდძალი იარაღი გავიდა სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიიდან ჩრდილო კავკასიისკენ, მაგრამ რუსებმა ამ კონტრაბანდის მარშრუტი გადაკეტეს. მოსკოვის ტერაქტების მერე ეს თემა გახმაურდა კიდეც აზერბაიჯანის მედიაში. ასე რომ, ასეთი ტიპის კონტრაბანდაზეც იქნებოდა ლაპარაკი და ისეთზეც, რომელიც საერთაშორისო ტრასებზე ხდება.
ეკა ასათიანი